Cihan ÇamlıcaÇoğunlukla mavi renk tonlarında görmeye alıştığımız göllerin aksine bu pembe göller, tuzu seven bazı organizmaların da evi aynı zamanda. Genellikle tuz gölü olan bu doğa harikaları, mevsimden mevsime ve bölgeden bölgeye göre renk değiştirebiliyor.
Tabi bu durumun bilimsel bir açıklaması var.
Yeşil bir mikroalg türü olan Dunaliella Salina, göl suyu deniz suyundan daha yüksek tuzluluk seviyesine ulaşıp, sıcaklık yeterince yükseldiğinde ve yeterli ışık koşulları sağlandığında kırmızı bir pigment olan beta karoten biriktirmeye başlıyor. Organik pigmentler (karotenoidler) üreten yeşil renkli Dunaliella Salina isimli bu su yosunu, sudaki bakterilerin (halobacteria) tuz ile etkisi sonucunda pembe renge bürünüyor. Sıcaklık düştüğünde ise beta karoten üretimi azalıyor ve pembe renk gölden kayboluyor.
Bazı kozmetik ürünlerinde de kullanılan bu algler aynı zamanda doğal gıda boyası ve besin takviyeleri için de talep ediliyor.
Halobacteria ise (Tuzlanmış ürünlerde pembe, turuncu veya kırmızı renkte pigment oluşturarak bozulmaya neden olan, Gram negatif, çomak biçiminde, yoğun sodyum klorür ortamında yaşayan bakteri cinsi), gölün tabanındaki tuz kabuklarında yetişiyor.
Bu doğa harikası göllere girmekte herhangi bir sakınca bulunmuyor. İlk bakışta tehlikeli gibi görünsede tamamen güvenli. (tabi içinde başka tehlikeli unsurlar bulunmuyorsa)
Dünyadaki Pembe Göller
Pembe göller dünyanın birçok bölgesinde bulunuyor. Bunlardan biride Çanakkale’nin Dalyan köyünde bulunuyor. Aynı zamanda bu göl eski bir yerleşim yeri olan Alexandria Troas (Bozcaada’nın güneyinde bulunan Antik Yunan kentidir.) antik kentinin bir parçası konumunda.
Pembe göller arasında en ilgi çekici olan Avustralya’daki Hillier Gölü. yaklaşık 250 metre (820 ft) genişliğinde ve 600 metre (2000 ft) uzunluğunda olan bu göl yılın neredeyse tamamında pembe renkte kalıyor. Gölün kuzey sahili boyunca uzanan kum tepeleri ve çevresinde yeşil ağaçlar bulunduğundan dışarıdan bakıldığında etkileyici bir manzara ortaya çıkarıyor.
Bu göllerin dışında, yine Avustralya’da bulunan Quairading ve Hutt Lagoon gölü, Senegal’deki Retba gölü, İspanya’daki Salina de Torrevieja gölü, Kanada’daki Dusty Rose gölü (oldukça sıradışı olan bu Dusty Rose gölü pembe rengini mikroalgler ve bakterilerden almıyor), Azerbaycan’daki Masazir gölü ve Bolivya’daki Laguna Colorada gölü dünya üzerindeki diğer pembe gölleri oluşturuyor.
Çanakkale’deki Kalpli Göl
Çanakkale’nin Dalyan köyünde Alexandria Troas antik kentinde bulunan bu küçük kırmızıya çalan tuz gölü, kalp şeklindeki görünümü nedeniyle halk arasında kalpli göl olarak biliniyor.
Gölün çevresinde antik kalıntılar bulunuyor. Günümüze kalan birkaç yapı arasında bir Roma hamamı, Odeion (Odeion, antik mimaride içinde müzik dinlenmesi için yapılmış özel yapılara verilen isimdir.), Antik Yunan tiyatrosu, ve Gymnasium kompleksi bulunuyor.
Kalpli göl mevsim değiştikçe renk değiştiriyor. Bahar başlangıcında pembe rengine bürünen gölü ziyaret etmek isterseniz Dalyan köyüne doğru bir yolculuğa çıkabilir, Bozcaada’nın temiz havası ve güzel manzarasının tadını çıkarabilirsiniz.
Hillier Gölü Avustralya
Sudaki bakterilerin tuz ile etkisi sonucunda pembe renge bürünen Avustralya’daki Hillier Gölü (Pembe Göl) Batı Avustralya’nın güney sahilindeki Goldfields Esperance bölgesinde bulunan bir tuz gölüdür. Recherche Takımadaları’nı oluşturan adaların ve adacıkların en büyüğü olan Orta Ada’nın kenarında bulunur. Gölü okyanustan ayıran uzun ve ince bir kıyı şeridi vardır.
Hutt Lagoon Gölü Avustralya
Hutt Lagoon gölü, sahile bitişik bir kumul kıyısında yer alan uzun bir göldür. Gregory kasabasının güney kıyıları arasında yer alır. Gölün uzunluğu, kuzeybatı ve güneydoğu aksı boyunca sahil ile paralel olarak yaklaşık 14 kilometre (8.7 mil) boyunca uzanır. Yaklaşık olarak 2.3 kilometre (1.4 mil) genişliğinde olan Hutt Lagoon gölü, Utcha Swamp gibi bir dizi bitişik küçük gölleri de içine alan DIWA (Avustralya için ulusal öneme sahip sulak alanların bir listesidir.) listesindeki sulak alan sistemi olan Hutt Lagoon sisteminin bir çoğunu içerir.
Rengini ise yılın belli dönemlerinde artan tuz oranı ve alglerin çoğalması sayesinde alıyor. Alglerin sayısının arttığı dönemlerde göl pembe renge bürünüyor.
Quairading Gölü Avustralya
Batı Avustralya’nın 11 km doğusunda, Bruce Rock’da yer alan bu gölün içinden yol geçiyor. Bu pembe göl yerel halk tarafından doğal bir fenomen olarak kabul ediliyor. Tuz oranı diğer pembe göllere göre daha düşük kaldığından yılın belirli zamanlarında, gölün bir tarafı koyu pembe olurken, diğer tarafı açık pembe renkte kalıyor. Ancak içerdiği mikroalg ve bakteri bakımından diğer göller kadar yüksek değerlere sahip.
Retba Gölü Senegal
Retba ya da Lac Rose Gölü, Dakar’ın kuzeydoğusundaki Senegal’in Cap Vert yarımadasının kuzeyinde yer alıyor. Adını sudaki Dunaliella Salina yosununun göl suyunu pembeye çevirmesi sayesinde almış. Özellikle yaz aylarında ve kurak iklimlerde pembe renk oldukça belirginleşiyor.
Göl, aynı zamanda, İsrail’deki Ölü Deniz gibi insanların kolayca yüzmesini sağlayan yüksek tuz içermesiyle de biliniyor. Yaklaşık olarak % 40’a yakın bir tuz içeriğine sahip olan bu gölde ayrıca küçük bir tuz toplama sanayisi bulunuyor. Birçok tuz toplayıcısı gölde günde 6-7 saat boyunca burada çalışıyor.
Salina de Torrevieja Gölü İspanya
Salina de Torrevieja ve La Salina de La Mata, İspanya’nın güneydoğusundaki bir sahil şehri olan Torrevieja’yı çevreleyen tuz gölleridir. Avrupa’nın en büyük tuz gölleri olan La Salina de Torrevieja ve La Salina de La Mata’nın oluşturduğu mikro iklim, DSÖ Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından Avrupa’da en iyi kalitede tuzun sağlandığı göller olarak ilan edilmiş.
Algler ve tuz miktarı nedeniyle Salina de Torrevieja gölü pembe renkte görünüyor. Bu gölün diğer ucundaki fabrikalar tarafından çıkarılan tuz birçok ülkeye ihraç ediliyor. Aynı zamanda birçok sayıda kuş türüne ev sahipliği yapıyor.
Dusty Rose Gölü Kanada
Kanada’da bulunan bu pembe göl diğer pembe göllere göre oldukça sıradışı olarak görülüyor. Bunun sebebi ise göl suyunun hiç tuz içermemesi. Aynı zamanda Dunaliella Salina isimli su yosununu da içermiyor. Yani pembe rengine katkıda bulunan herhangi bir tuz içeriğine sahip değil. Ama yinede pembe rengiyle görenleri adeta büyülüyor.
Pembe renginin sebebi ise gölün etrafındaki kayaların eşsiz bileşiminden kaynaklanıyor oluşu. Yer altından geçen suların kayalık alanlardan geçerken taşıdıkları mineraller ve tortular sayesinde göle pembe rengini kazandırdığı düşünülüyor.
Masazir Gölü Azerbaycan
Masazir Gölü, Bakü’nün yakınlarında, Azerbaycan’ın Karadağ bölgesinde bulunan bir tuz gölüdür. Gölün genel alanı 10 kilometre karedir. Oldukça geniş bir alana sahip olan Masazir gölü pembe renginin yanı sıra, etrafına kurulan birçok fabrikanın merkezi olmasıyla da dikkat çekiyor. Bu fabrikalar gölden her yıl milyonlarca ton tuz çıkarıyor.
Laguna Colorada Gölü Bolivya
Laguna Colorada gölü, Bolivya’nın güney kısmında, Reserva Nacional de Fauna Andina Eduardo Abaroa isimli doğal koruma bölgesinde bulunan sığ bir göldür.
Deniz seviyesinden 4278 metre yüksekte bulunan gölün ortalama derinliği 0.5 metre civarında ve en derin noktası 1.5 metredir. Daha çok kırmızımsı turuncu bir renge sahiptir ve 3 çeşit büyük flamingo nüfusu ile ünlüdür. Bunlar Şili flamingosu, And flamingosu ve James flamingosudur.
Bahar aylarının başlangıcında ve özellikle yaz dönemlerinde bu göller pembe renge, kimi zamansa kırmızıya bürünür. Yaz dönemlerinde güneş ışınlarının dik gelmesi ve sıcaklıkların yeterince artması bakterilerin ve mikroalglerin zarar görmesini engeller. Bu sırada açığa çıkan kimyasalların oluşturduğu renklerde göle pembe rengini verir.
Bu doğa harikası pembe göller renkleri nedeniyle, doğanın kendisi tarafından oluşturulmuş değerli taşlar gibi. Seyahat edeceklere ilham kaynağı olan dünyanın dört bir yanındaki turistleri ve fotoğrafçıları kendine çeken bu göllerin varlığı, doğanın vermeyi sürdürdüğü bir armağanın kanıtı niteliğinde ve aynı zamanda renklerinin böyle olmasının ardında yatan bilimsel gerçeklerde saklı.
Kaynak ve Görseller
Wikipedia
Nat Geo
The World Geography
Western Australia
Google Görseller
Düşüncelerinizi paylaşabilirsiniz